چییه‌؟ Fiber Optic كێبڵی

ئێمه‌ ڕۆژانه‌ گوێبیستی جۆره‌ها زاراوه‌ی نوێ ده‌بین یه‌ك له‌و زاراوانه‌ی كه‌ ئێستا له‌سه‌رانسه‌ری جیهاندا بڵاوبۆته‌وه‌ فایبه‌ر ئۆپتێكه مانای ئه‌م زاراوه‌یه‌ له‌زمانی كوردیدا كێبڵی ڕوناكی یان تیشكی ده‌گه‌یه‌نێت كه‌ ته‌كنه‌لۆژیاو داهێنانێكی نوێی گواستنه‌وه‌ی داتاو زانیارییه‌كانه

‌ سه‌ره‌تای داهێنانی ئه‌م ته‌کنۆلۆژیایه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ساڵانی 1970. به‌ڵام دوای ساڵانی 1990 به‌شێوه‌یه‌کی به‌رفراوان ‌ له‌ زۆربه‌ی وڵاته‌ پێشكه‌وتووه‌كانی ئه‌مریكاو ئه‌وروپا و جیهان به‌کارهێنراوه بۆ گواستنه‌وه‌ی داتاوزانیارییه‌كان، ئه‌مه‌ش بۆته‌ هۆی دابه‌زینی نرخی قسه‌کردن به‌ته‌له‌فۆن‌. گرنگی ئه‌م ته‌کنۆلۆژیایه‌ له‌وه‌دایه‌ که‌ ‌توانای گواستنه‌وه‌ی داتاوزانیارییه‌کی زۆری هه‌یه‌و ده‌گاته‌ نزیکه‌ی

80 Gb/sec - 10 Gb/sec‌

که‌ پێکهاتبێت له‌ ته‌له‌فۆن، ته‌له‌فزیۆن، ئینته‌رنێت، ..هتد که‌ هیچ ته‌کنۆلۆژیایه‌ک له‌ بواری گه‌یاندن توانای هه‌ڵگرتن و گواستنه‌وه‌ی ئه‌م هه‌موو زانیارییه‌ی نییه‌. ئه‌و تایبه‌تمه‌ندیانه‌ی ئه‌م ته‌کنۆلۆژیایه‌ ‌ له‌ هۆكاره‌كانی تری گه‌یاندن جیا ده‌کاته‌وه ‌ئه‌مانه‌ن‌

ــ تێکه‌ڵ نه‌بوونی تۆڕه‌کانی خۆی له‌گه‌ڵ کاره‌با و جۆره‌کانی دیکه‌ی گه‌یاندن

ــ کایه‌ی موگناتیسی کار ناکاته‌ سه‌ری

ـ توانای ڕاکێشانی بۆ دووری زۆر هه‌یه‌ تاکو 100كیلۆمه‌تر به‌ بێ ئه‌وه‌ی ریپێته‌ری بۆ به‌کاربهێنرێت

ــ کێشی که‌مه و نه‌رم و شله‌، توانای گونجانی هه‌یه ‌

ــ له‌ ده‌ستدانی پاوه‌ری زۆر که‌مه

هه‌ر ئه‌م تایبه‌تمه‌ندیانه‌ش وایكردووه‌ كه‌ فایبه‌ر ئۆپتێك ببێته‌ هۆی به‌رپابوونی شۆڕشێكی مه‌زن له‌بواری گه‌یاندن

Nzar Rauf

The cancer risks from CT scans

A new study from the National Cancer Institute projects 29,000 excess cancers from the 72 million CT scans that Americans got in 2007 alone. Nearly 15,000 of those cancers could be fatal.
It has been known for sometime that doctors had been oversubscribing the number of CT scans for their patients, but this is one of the first comprehensive studies in the US that has quantified the risk using actual medical data.

Richard Knox at NPR reports that one of the reasons for the large number of scans is because doctors have been seduced by the high resolution images CT scans produce, and have not considered the risk to the patient of using high intensity x-rays.

"Physicians [and their patients] cannot be complacent about the hazards of radiation or we risk creating a public health time bomb," said Rita Redberg, editor of Archives of Internal Medicine, which published the paper.

Children, younger adults and women are especially susceptible. Two-thirds of the excess cancers will occur in women, the NCI researchers say.

COUREIU 3 پرۆسیسه‌رێكى نوێ به‌ناوى

كۆمپانیترى ئینتڵ تایبه‌ت به‌به‌رهه‌م هێنانى پرۆسیسه‌رى كۆمپیوته‌ر هه‌ڵسا به‌دروست كردنى نوێترین پرۆسیسه‌رى نوێ ى خۆى به‌ناوى

HPبه‌هاوكارى كۆمپانیاى CourIu 3

كه‌له‌نوێترین كۆمپیوته‌ره‌ى خۆیدا به‌ناوى باڤالیۆن به‌كارى هێناوه‌ . شایه‌نى باسه‌ پرۆسیسه‌رى ئه‌م كۆمپیوته‌ره‌ نوێیه‌ خێراییه‌كه‌ى 2.13 گێگاهێرتزه‌و هارده‌كه‌شى 320 گێگابایته‌، كۆمپیوته‌رى باڤلیۆن قه‌باره‌ى شاشه‌كه‌ى 15.7 ئینجه‌ و وه‌ به‌ ویندۆزى 7 كارده‌كات

لة سايتى

http://www.kurdiu.org/

گۆگڵ مۆبایلی تایبه‌ت به‌خۆی دروست ده‌كات

كۆمپانیای گۆگڵ هه‌وڵده‌دات له‌ماوه‌یه‌كی نزیكی ساڵی داهاتوودا مۆبایلی تایبه‌ت به‌خۆی دروست بكات و ڕاسته‌وخۆ به‌ كڕیارو هاوبه‌شه‌كانی بفرۆشێت. ڕۆژنامه‌ی "وۆل ستریت جۆرنال" له‌چه‌ند سه‌رچلوه‌یه‌كی گۆگڵه‌وه‌ بڵاویكردۆته‌وه‌ كه‌ "مۆبایلی جۆری نه‌كساس وه‌ن كه‌ كۆمپانیای ته‌له‌فوناتی (ئێژ تی سی) دروستیده‌كات، له‌سه‌ر سیسته‌می كاركردنی ئه‌ندرۆیدی سه‌ر به‌ كۆمپانیاكه‌ كارده‌كات". ڕۆژنامه‌كه‌ ڕایگه‌یاند "ڕه‌نگه‌ ئه‌م كاره‌ی كۆمپانیای گۆگڵی سه‌رمه‌شق و پێشه‌نگ له‌ بواری گه‌ڕان له‌سه‌ر تۆڕی ئینته‌رنێت، ته‌حه‌ددایه‌ك بێت بۆ كۆمپانیاكانی گواستنه‌وه‌ی شه‌پۆلی بێته‌لی وه‌ك "سبرێنت و فیرزۆن" و، كۆمپانیاكانی دروستكردنی ته‌له‌فۆنی جوان و ڕه‌نگینی وه‌ك كۆمپانیای (ئه‌پڵ). ئه‌م هه‌نگاوه‌ به‌ سه‌ره‌تاو ده‌ستپێكێكی نوێی ڕاسته‌خۆ داده‌نرێت بۆ كۆمپانیای سه‌رمه‌شق له‌ بواری ریكلام و ئاگاداری و ڕاگه‌یه‌ندنه‌كان له‌ڕێگه‌ی ئینته‌رنێته‌وه‌ كه‌ زۆر به‌ ده‌گمه‌ن كه‌لوپه‌ل به‌ هاوبه‌شه‌كانی ده‌فرۆشێت. سیسته‌می ئه‌ندرۆیدی كۆمپانیای گۆگڵ، له‌مدواییانه‌دا گرنگییه‌كی زۆرو به‌رچاوی به‌خۆیه‌وه‌ بینی له‌ جیهان و دونیای دروستكردنی مۆبایلدا، به‌جۆرێك كه‌ مۆبایلی (مۆتۆرۆلا) و(سۆنی ئه‌ریكسۆن) وه‌ك نموونه‌یه‌كی تایبه‌ت به‌و سیسته‌مه‌ دروستكراون. به‌ڕای لێكۆڵه‌ران، گۆگڵ هه‌وڵ ده‌دات بۆ ده‌ستخستنی زانیاری گرنگ و به‌ به‌ها له‌باره‌ی هاوبه‌شه‌كانییه‌وه‌ تا به‌كاریبهێنێت بۆ فرۆشتنی ڕیكلام و ئاگادارییه‌كان به‌ نرخێكی تایبه‌تی، نه‌ك بۆ ده‌ستخستنی پاره‌ له‌ڕێگه‌ی فرۆشراوی ئامێره‌كانه‌وه‌ به‌شێوه‌یه‌كی ڕاسته‌وخۆ، وه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ كۆمپانیاكانی (نۆكیا، وریسێرش ئێن موشن) ده‌یكه‌ن

لة سايتى

http://www.payamtv.net/

ته‌كنه‌لۆژیا یارمه‌تی نابینایان ده‌دات بۆ بینین

له‌ داهێنانێكی نوێی كۆمه‌ڵه‌ پزیشكێكی ئه‌ڵمانیایی توانیویانه‌، پارچه‌یه‌كی ئه‌لیكترۆنی دابهێنن كه‌ یارمه‌تی نابینایان ده‌دات بۆ بینین
به‌ گوێره‌ی هه‌واڵێكی ئاژانسی (DW) ئه‌ڵمانیا، پزیشكه‌كانی زانكۆی "تۆبینچین"ی ئه‌و وڵاته‌ توانیویانه‌ به‌ یارمه‌تی چه‌ند پارچه‌یه‌كی ئه‌لیكترۆنی پێشكه‌وتوو، توانای بینین بۆ نابینایان بگه‌ڕێننه‌وه‌
ئه‌و پزیشكانه‌ پارچه‌یه‌كی ئه‌لیكترۆنی پێشكه‌وتوویان له‌ ژێر تۆڕی چاو داده‌نێن، كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ نابینایان ده‌توانن شته‌كان بناسنه‌وه‌ و ته‌نانه‌ت ده‌قه‌كان بخوێننه‌وه‌
شاره‌زایان ئه‌و ته‌كنه‌لۆژیا نوێیه‌یان به‌ هه‌نگاوێكی گه‌وره‌ بۆ پێشكه‌وتنی ته‌نه‌لۆژیای چاندنی ئامێر له‌ چاو داناوه‌
پرۆفیسۆر (ئایبێر هارت تسرینه‌ر) سه‌رۆكی گرووپه‌كه‌، گوتوویه‌تی: "توانیومانه‌ یه‌كێك له‌ نه‌خۆشه‌كانمان له‌ نابینایی رزگار بكه‌ین كه‌ له‌یاسادا پێناسه‌ی نابینایی بۆ كراوه‌ و ئه‌مه‌ش به‌ هۆی ئه‌و پارچه‌ ئه‌لیكترۆنییه‌وه‌ بووه‌"
ئه‌و ئامێره‌ئه‌لیكترۆنییه‌ كه‌ وردییه‌كه‌ی زیاتر له‌ هه‌زار و 500 خانه‌یه‌ و قه‌باره‌كه‌ی سێ ملم به‌ سێ ملمیه‌ و له‌ نه‌شته‌رگه‌رییه‌ك كه‌ 4 كاتژمێری خایاندووه‌ ئه‌و پارچه‌ ئه‌لیكترۆنییه‌ بۆ نه‌خۆشه‌كه‌ داندراوه

لة سايتى

www.asudayi.com

خةلاتى نوبلى فيزيا بو سالى 2009

خةلآتى نوَبلَى فيزيا بؤ ئةم سالأ دراية جارلس كة لةبواري ريشالَة بيناييةكاندا و هةروةها ويلارد و جيؤرج لة بواري ديزاينى يةكةم ديجيتى هةستياري ويَنةدا بوو. شايةنى باسة خةلآتى نؤبلَ سالآنة دةدريَتة كةسايةتيية داهيَنةرةكان لة بوارة جياجياكاندا وةك ريَزليَنانيَك لة هةولَ و تيَكؤشانةكانييان

Nzar Rauf

جۆرێکی نوێ له ته‌قینه‌وه‌ی مه‌زن گه‌ردوونناسان سه‌رسام ده‌کات

ماوه‌یه‌کی زۆره به‌شێوازی تیۆری ده‌زانرێت، که جۆرێکی دیکه‌ی له ته‌قینه‌وه‌ی مه‌زن بوونی هه‌یه، به‌ڵام تاکو ئێستا گه‌ردوونناسان نه‌یانتوانیوه ئه‌م بیردۆزه‌یه بسه‌لمێنن: ئێستا توێژه‌ران له‌باوه‌ڕه‌دان، که ئه‌وان جۆرێکی ده‌گمه‌نیان له ته‌قینه‌وه‌ی مه‌زن ئاشكرا کردبێت. له‌م ته‌قینه‌وه‌یه‌شدا ئه‌ستێره‌یه‌کی گه‌وره به‌بێ جێهێشتنی هیچ پاشماوه‌یه‌ك پارچه‌پارچه ده‌بێت.
"Avishay Gal-Yam" و هاوه‌ڵه‌کانی له په‌یمانگای "Weizmann" له‌سه‌ر ڕووپه‌ری گۆڤاری "Nature"دا نووسیویانه، که ئه‌وان ده‌رئه‌نجامی ڕاچاوکردنی گه‌ردوون بۆیان ده‌رکه‌وتووه، که جۆرێکی دیکه‌ی له ته‌قینه‌وه‌ی مه‌زن له گه‌ردووندا بوونی هه‌یه. له‌م ته‌قینه‌وه مه‌زنه‌شدا ئه‌ستێره‌یه‌کی گه‌وره، که 200 ئه‌وه‌نده‌ی خۆر قورسه، پارچه‌پارچه‌بووه. ئه‌م ڕووداوه‌ش ده‌چێته ڕیزی ته‌قینه‌‌ مه‌زنه ناسراوه‌کانه‌وه، که به "pair instability supernova" ناوده‌برێن.
له هه‌ڵسه‌نگاندنی داتا ده‌ستکه‌وتووه‌کانه‌وه توێژه‌ران هیواخواستن، که زانیاری زیاتریان له‌هه‌مبه‌ڕ دروستبوونی گه‌ردوون ده‌ستبکه‌وێت. ته‌قینه‌وه‌ی مه‌زنی ڕاچاوکراویش به‌ناوی "SN 2007bi" ده‌ناسرێت و توێژه‌ران له‌ نیسانی 2007دا پرشنگه‌که‌یان به‌دیکردبوو.
له‌ڕێگای ڕۆشنایی به‌هێزی ته‌قینه‌وه و گه‌شه‌سه‌ندنی ڕۆشنایی توێژه‌ران توانییان بارسته‌ی ئه‌ستێره‌ی ته‌قیوو به 200 ئه‌وه‌نده‌ی بارسته‌ی خۆر ده‌ستنیشان بکه‌ن. به‌مجۆره‌ش "SN 2007bi" قورسترین ته‌نه له گالاکسییه‌کی خۆیدا، که نزیکه‌ی چوار ملیۆن ساڵی تیشکی له زه‌وییه‌وه دووره.
گه‌ردوونناسان له‌و باوه‌ڕه‌دان، که کۆتایی کتوپڕی ئه‌ستێره‌که ده‌کرێت به‌شێوازێکی دیکه ڕوویدا بێت، جوداتر له‌ زۆربه‌ی ته‌قینه‌وه‌ی ئه‌ستێره‌کانی دیکه. بێگومان ئه‌ستێره‌یه‌کی وه‌ها مه‌زن به‌جۆرێك ده‌ته‌قێته‌وه، که چینی ده‌ره‌وه‌ی بۆ ناو گه‌ردوون به‌خێراییه‌کی زۆر ده‌هاوێژێت و له‌چه‌قی بنه‌ڕه‌تی ته‌نی ئاسمانیدا کونێکی ڕه‌ش یان ئه‌ستێره‌یه‌کی نیوترۆنی لێ ده‌مێنێته‌وه.

سه‌رچاوه

http://www.spiegel.de/wissenschaft/weltall/0,1518,664560,00.html

ناسا: رێژه‌یه‌کی زۆر ئاومان له‌سه‌ر مانگ دۆزیوه‌ته‌وه‌

ئاژانسی (ناسا)ی ئه‌مریکی رۆژی هه‌ینی 13/11/2009 رایگه‌یاند که‌ ‌رێژه‌یه‌کی یه‌کجار زۆر ئاو له‌ سه‌ر مانگ دۆزراوه‌ته‌وه‌، به‌ڵام ئاوی به‌ستوه‌(سه‌هۆڵه‌).ئه‌نتۆنی کۆلاپرێت له‌ ناسا له‌ کۆنگره‌یه‌کی رۆژنامه‌وانیدا ئاماژه‌ی به‌وه‌ کرد که‌ ئه‌‌مه‌ سه‌رکه‌وتنیکی گه‌وره‌یه‌ بۆ ئاژانسی (ناسا) به‌ دۆزینه‌وه‌ی ئاو له‌سه‌ر مانگ، ئه‌مه‌ دۆزینه‌وه‌یه‌کی زۆر گرنگه‌، چونکه‌ رێژه‌ی ئاوه‌که‌ که‌م نییه‌ به‌ڵکو زۆر زۆره‌.وتیشی‌: مانگی رابردو ئاژانسی(ناسا) ئامێری هه‌ڵکۆڵینی (حه‌فاره‌)ی نارده‌ سه‌ر مانگ بۆ هه‌ڵکۆڵین له‌ جه‌مسه‌ری باشوری مانگ، به‌مه‌به‌ستی به‌دواداچون و لێکۆڵینه‌وه‌ له‌و شوێنانه‌ی که‌ شوێنه‌واری ئاو تیایدا به‌دی ئه‌کرا له‌سه‌ر روی مانگ، بۆیه‌ بڕیاریان دا که‌ ده‌ست بکه‌ن به‌ هه‌ڵکۆڵین له‌و ناوچه‌یه‌ له‌سه‌ر مانگ له‌ ئاکامدا گه‌یشتنه‌ ئه‌نجامێکی باش

له سايتى

www.sbeiy.com

له‌مه‌ودوا خۆت وێنه‌كات بشۆره‌وه‌

‌دروست كردنى جۆره‌ پرینته‌رێكى نوێ كه‌ قه‌باره‌یه‌كى بچووكى هه‌یه‌ و ده‌تونرێت وه‌كو كامێرا یاخود مۆبایل له‌گه‌ڵ خۆت هه‌ڵى بگرى و بۆ شوێنىكان بیبه‌ى
شایه‌نى باسه‌ ئه‌م پرینته‌ره‌ نوێیه‌ پێویستى به‌ حیبر نیه‌ به‌ڵكو به‌ شێوه‌یى تیشكى لێزه‌ر وێنه‌كان ده‌شواته‌وه‌ و مه‌به‌ست له‌دروست كردنیشى ئه‌وه‌یه‌ كه‌هه‌موو كه‌سێك بتوانێت له‌هه‌ر شوێنێك بتوانێت وێنه‌كانى خۆى بشواته‌وه‌

Nzar Rauf

ئاگادارى به‌كارهێنانى كۆمپیوته‌رى قاوه‌خانه‌ و شوێنه‌ كشتییه‌كان بن

ئامێریكى نوێ داهێنراوه‌ كه‌ له‌ كۆتایی فیشه‌ى كیبۆردى كۆمپیوته‌ر داده‌نرێت، له‌و شوێنه‌ى كه‌ فیشه‌كه‌ به‌ كۆمپیوته‌ره‌كه‌وه‌ ده‌لكێنرێت
ئه‌م ئامێره‌ كه‌ به‌ زۆرى له‌ قاوه‌خانه‌ و پێشانگا و هۆتێل و فرۆكه‌خانه‌كان به‌كار ده‌هێنرێت، هه‌موو ژماره‌یه‌كى نهێنى و كلیلێكى سه‌ر كۆمپیوته‌ره‌كه‌ له‌ نێو خۆیدا سه‌یڤ ده‌كات
بۆیه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ى كه‌ ئینته‌رنێـت له‌ و جێگایانه‌ به‌كار ده‌هێنن ئاگادارى خۆیان بن، به‌تایه‌تى ئه‌وانه‌ى كه‌ ژماره‌ى بانكیان تێدا به‌كار ده‌هێنن
دواى ئه‌وه‌ى تۆ ئه‌و كۆمپیوته‌ره‌ به‌كار ده‌هێنیت، ئه‌م ئامێره‌ هه‌موو ژماره‌ نهێنى و كلیله‌كان له‌ نێو خۆیدا سه‌یڤ ده‌كات بۆیه‌ به‌ ئاسانى ده‌توانرێت دواى تۆ كه‌سانى تر به‌كارى بهێنێت.
له‌مه‌و دوا كه‌ چوویته‌ سه‌ر هه‌ر كۆمپیوته‌رێك پێشتر ئاگادارى ئه‌و كۆمپیوته‌ره‌ به‌ و باش لێ ورد به‌ره‌وه‌، ئینجا كاره‌كه‌ى خۆت بكه‌.

Nzar Rauf

نوێترین لاپتۆپ به‌ناوى لاپتۆپێك دژى ئاو

نوێترین ته‌كنه‌لۆژیاى كۆمپانیایه‌كى كۆمپیوته‌ر بریتى بوو له‌ دروست كردنى چه‌ند جۆره‌ كۆمپیوته‌رێكى نوێى لاپتۆپ به‌ناوى (لاپتۆپێك دژى ئاو) كه‌به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك ئاو ناچێته‌ ناوه‌وه‌ى ئه‌ م كۆمپیوته‌ره‌ واته‌ كاتێك ئاو ده‌كه‌وێته‌ سه‌ررووى دوگمه‌كانى هیچ زیانێك ناگه‌یه‌نێت ته‌نانه‌ت گه‌ر بكه‌وێته‌ ناو ئاویش،له‌هه‌مان كاتدا زۆرترین خزمه‌تگوزارى تێدا به‌كارهاتوه‌ وه‌ ده‌توانى هه‌ردوو ویندۆزى ئێكس پى و ڤێستا به‌كاربهێنیت له‌سه‌ر ئه‌م لاپتۆپه‌

لة سايتى

www.kurdiu.org

نوێترین كۆمپیوته‌رى ئه‌ڵمانى به‌ خێراییه‌كى خه‌یاڵى (Parallel computer)

بۆیه‌كه‌م جار له‌ جیهاندا خێراترین كۆمپیوته‌ر له‌ رووى كرداره‌ ژمێریاریه‌كانه‌وه‌ له‌ ئه‌ڵمانیا دروست كرا
زانایانى بوارى ته‌كنه‌لۆژياى كۆمپیوته‌ر له‌ شارى (یولش) ى ئه‌ڵمانى هه‌ڵسان به‌ دروست كردنى خێراترین كۆمپیوته‌ر له‌ جیهاندا كه‌ له‌ تواناى دایه‌ یه‌ك تریلیۆن كار بكات ته‌نها له‌ چركه‌یه‌كدا
شایه‌نى باسه‌ ئه‌مه‌ یه‌كه‌م جاریشه‌ كه‌ وڵاتێكى ئه‌وروپى شان به‌ شانى ئه‌مریكاو كۆرياى باشوور هه‌لبستێ به‌دروست كردنى ئه‌و جۆره‌ كۆمپیوته‌رانه‌ هه‌رچه‌نده‌ ئه‌م كۆمپیوته‌ره‌ كارێكى نائاسایى ده‌كات له‌ خێرا یى و كرداره‌كانیدا به‌ڵام له‌ هه‌مان كاتدا ده‌بێت كه‌ سانێكى پسپۆر و شاره‌زا كار له‌سه‌ر ئه‌م جۆره‌ كۆمپیوته‌ره‌ بكه‌ن چونكه‌ پرۆگرام دارِێژیه‌كى زۆرورردو به‌تواناى بۆ كراوه‌.

Nzar Rauf

دروست كردنى كۆمپيوته‌رێكى نوێى دوو شاشه‌یى

كۆمپانیایه‌كى یابانى تایبه‌ت به‌ ئه‌لیكترۆنیات رایگه‌یاند كه‌ هه‌ڵساون به‌ دروست كردنى یه‌كه‌م كۆمپیوته‌رى دوو شاشه‌یى كه‌ به‌سیسته‌مى windows7 ى گه‌وره‌ كۆمپانیاى مایكۆرسۆفت كارده‌كات
شایه‌نى باسه‌ هه‌ردوو شاشه‌كه‌ به‌ شێوه‌ى LSD یه‌و قه‌باره‌كه‌شى 10.1 ئینجه‌و له‌هه‌مان كاتدا رِوونى شاشه‌كه‌شى 768×1366 پیكسڵه‌
یه‌كێكى تر له‌ خزمه‌تگوزاریه‌كانى ترى بریتیه‌ له‌ هاردێكى قه‌باره‌ 320 گێگابایت و پرۆسیسه‌ریكى(CPU) ى به‌خێرایى 1.6 گێگاهێرتز

Nzar Rauf

ساڵی 2008؛ ساڵی سه‌ركه‌وتنی ئینته‌رنێت به‌سه‌ر رۆژنامه‌دا

ساڵی 2008 وه‌ك ساڵێكی مێژوویی بۆ په‌یوه‌ندییه‌كان دێته‌ ئه‌ژمار، چونكه‌ له‌و ساڵه‌دا به‌كارهێنانی ئینته‌رنێت بۆ یه‌كه‌مینجار له‌ به‌رامبه‌ر رۆژنامه‌دا (كه‌ تا ئێستا وه‌ك قه‌ڵای به‌رزی میدیا ده‌هاته‌ ئه‌ژمارو شكستهێنانی به‌ نامموكین ده‌ژمێردرا) پێشكه‌وت‌و بووه‌ سه‌رچاوه‌ی سه‌ره‌كی به‌ده‌ستهێنانی هه‌واڵه‌ ناوچه‌یی‌و جیهانییه‌كان.لێكۆڵینه‌وه‌كانی دامه‌زراوه‌ی لێكۆڵینه‌وه‌ی Pew نیشانی ده‌دات كه‌ ساڵی 2008 خه‌ڵك به‌كارهێنانی ئینته‌رنێتیان بۆ به‌ده‌ستهێنانی هه‌واڵ‌ پێ باشتربووه‌ له‌ رۆژنامه‌. ئه‌مه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ ته‌له‌فیزیۆن پێگه‌ی 70%ی خۆی ماوه‌ته‌وه‌.لێكۆڵینه‌وه‌ی «پاڵدانه‌وه‌ی ئابووری ئه‌مإۆ له‌سه‌ر ئینته‌رنێت» كه‌ له‌لایه‌ن كۆمپانیاكانی هریس‌و ئینته‌له‌وه‌ ئه‌نجامدراوه‌ نیشانده‌دات كه‌ زۆربه‌ی خه‌ڵك له‌ ئه‌مریكا بوونی ئینته‌رنێت بۆ ئه‌نجامدانی كاروباره‌ ئابوورییه‌كان به‌ پێویست ده‌زانن‌و پێیانوایه‌ كاركردن له‌سه‌ر ئینته‌رنێت له‌ بینینی ته‌له‌فیزیۆن به‌سوودتره‌.ئامارێكی سه‌رنجإاكێش له‌وباره‌یه‌وه‌ خراوه‌ته‌ به‌رده‌ست كه‌ نیشانده‌دات 67%ی كه‌سانی 18 تا 34 ساڵ‌، 57%ی كه‌سانی 35 تا 44 ساڵ‌‌و 52%ی كه‌سانی سه‌روو 45 ساڵ‌ له‌ماوه‌ی دوو هه‌فته‌دا به‌رده‌وام به‌كارهێنانی ئینته‌رنێتیان پێ باشتربووه‌ له‌ بینینی ته‌له‌فیزیۆن.له‌و لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا هاتووه‌ كه‌ 65%ی ئه‌و كه‌سانه‌ هه‌ست ده‌كه‌ن بێ ئینته‌رنێت توانای ژیان به‌سه‌ربردنیان نییه‌و 71% یش هه‌بوونی ئامێره‌كانی په‌یوه‌ندی به‌ ئینته‌رنێت وه‌ك لاپتۆپ بۆ ئه‌نجامی كاره‌ ئابوورییه‌كانیان به‌ گرنگ وه‌سفده‌كه‌ن. هه‌روه‌ها 91%ی هه‌موو خه‌ڵكی ئه‌مریكا له‌وبإوایه‌دان كه‌ به‌كارهێنانی ئێنته‌رنێت لانیكه‌م یه‌كێك له‌ كاره‌كانی ژیانیان وه‌ك په‌یوه‌ندی كۆمه‌ڵایه‌تی، كإینی كه‌لوپه‌ل و...هتد ئاسانتر كردووه‌.ئه‌و لێكۆڵیه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ر 2 هه‌زارو 119 كه‌س له‌ دانیشتووانی وڵاتی ئه‌مریكا له‌ ته‌مه‌نی 18ساڵ‌ بۆ سه‌ره‌وه‌ ئه‌نجامدراوه

سه‌رجاوه‌

هاولاتی

http://hawlati.info/NewsDetailN.aspx?id=5944&LinkID=115‌.

مه‌ته‌ڵه‌که‌ی ئه‌لبه‌رت ئه‌نشتاین

دانه‌ری ئه‌م مه‌ته‌ڵه‌ "ئه‌لبه‌رت ئه‌نشتاین"ه‌ وه‌ به‌ وته‌ی خۆشی %2 ی خه‌ڵکی جیهان ده‌توانن وه‌ڵامی ئه‌م مه‌ته‌ڵه‌ بده‌نه‌وه‌.هیچ گاڵته‌ و گه‌پێك له‌م مه‌ته‌ڵه‌دا نیه‌، ته‌نها مه‌نطق وه‌ ورده‌کاری ده‌توانێت بتان گه‌یه‌نێته‌ ئه‌نجام.جا به‌ڕێزان بزانین ئێمه‌ ده‌توانین که‌سێک بین له‌و %2 که‌سه‌ی سه‌ر زه‌وی که‌ ده‌توانین بگه‌ینه‌ ئه‌نجام.له‌ گه‌ڕه‌کێکدا 5 خانووی تێدایه‌، هه‌ر خانووه‌ی که‌سێکی لێ ده‌ژی که‌ هه‌ریه‌که‌یان و خه‌ڵکی وڵاتێکه‌.ئه‌م 5 که‌سه‌ هه‌رتیه‌که‌یان خواردنه‌وه‌، میوه‌، وه‌ حه‌یوانێکی جیاوازیان هه‌یه‌ له‌ ماڵه‌وه‌.پرسیار: کام له‌و خاوه‌ن ماڵانه‌ له‌ماڵه‌وه‌ ماسی به‌خێو ده‌که‌ن؟

ئاسانکاری:1. ئه‌و که‌سه‌ی که‌ خه‌ڵکی ئینگلستانه‌ له‌ ماڵه‌ ڕه‌نگ سوره‌که‌دا ده‌ژی..2. ماڵه‌ سویدیه‌که‌ سه‌گێکیان هه‌یه‌..3. ماڵه‌ دانمارکیه‌که‌ چا ده‌خۆنه‌وه‌...4. ماڵه‌ سه‌وزه‌که‌ ده‌که‌وێته‌ ده‌ستی چه‌پی ماڵه‌ سپی یه‌که‌وه‌..5. ئه‌و ماڵه‌ی که‌له‌ خانووه‌ سه‌وزه‌که‌دا ده‌ژین، قاوه‌ ده‌خۆنه‌وه‌..6. ئه‌و ماڵه‌ی که‌ میوه‌ی مۆز ده‌خۆن له‌ماڵه‌وه‌ بولبول به‌خێو ده‌که‌ن..7. ئه‌ که‌سه‌ی له‌ ماڵه‌ زه‌رده‌که‌دا ده‌ژی ئاو ده‌خواته‌وه‌..8. ئه‌و که‌سه‌ی که‌ له‌ خانووی ناوه‌ڕاستدا ده‌ژی شیر ده‌خواته‌وه‌..9. ئه‌ که‌سه‌ی که‌ خه‌ڵکی نه‌رویجه‌ له‌ خانوی یه‌که‌مدا ده‌ژی..10. ئه‌و که‌سه‌ی که‌ هه‌رمێ ده‌خوات دراوسێی ئه‌و که‌سه‌یه‌ که‌ پشیله‌ به‌خێو ده‌کات..11. ئه‌و که‌سه‌ی که‌ ئه‌سپ به‌خێو ده‌کات، دراوسێی ئه‌و که‌سه‌یه‌ که‌ سێو ده‌خوات..12. ئه‌و که‌سه‌ی که‌ پرته‌قاڵ ده‌خوات کۆلا ده‌خواته‌وه‌..13. ماڵه‌ ئه‌ڵمانیه‌که‌ کیوی ده‌خوات..14. ماڵه‌ نه‌رویجیه‌که‌ دراوسێی ماڵه‌ ڕه‌نگ شینه‌که‌ن..15. ئه‌و که‌سه‌ی که‌ هه‌رمێ ده‌خوات، دراوسێکه‌ی ئاو ده‌خواته‌وه‌..به‌هیوای ئه‌وه‌ی ئه‌و که‌سه‌ی که‌ وه‌ڵامه‌که‌ی ده‌ست که‌وت له‌به‌شی سه‌رنج بینوسێت، تا بزانین کێ ده‌بێته‌ یه‌کێک له‌و %2 که‌سه‌ی جیهان

سه‌رجاوه‌

www.dnoor.org

‌

هێزی موگناتیسی له‌سه‌ر مانگ؟

شیکارکردنه‌وه‌یه‌کی نوێی به‌ردی سه‌ر مانگ ئاشکرای ده‌کات، که مانگ پێش 4.2 ملیارد ساڵ له‌مه‌وبه‌ر به‌‌به‌رده‌وام توانای موگناتیسی هه‌بووه. ئه‌و توانایه‌ش پێیده‌چێت مانگ به‌هۆی شله‌مه‌نییه‌کی ناووه‌کی په‌یدایکردبێت، که ئه‌وه‌ش هه‌مان شێوه‌ی ناووه‌کی زه‌وییه.
"Ian Garrick-Bethell" و هاوه‌ڵه‌کانی له "Massachusetts Institute of Technology" پاش پشکنینی کۆنترین پارچه‌یه‌کی تاشه به‌ردی مانگ به‌م ئه‌نجامه نوێیه گه‌یشتوون. ئه‌و تاشه به‌رده‌ی شیکارکراویش دواتر به‌هۆی به‌رکه‌وتنی ته‌نه‌ به‌ردییه‌کان نه‌گۆڕاوه.
تا ئێستا هه‌موو ئه‌و به‌ردانه‌ی ئه‌سترۆناوته‌کان له‌گه‌ڵ خۆیاندا بۆ سه‌ر زه‌وی هێناویانه‌ته‌وه، توانای موگناتیسییان هه‌بووه. تا ئێستا توێژه‌ران له‌و باوه‌ڕه‌دابوون، که به‌رده‌کانی سه‌‌ر مانگ توانای موگناتیسییان له ئاکامی به‌رکه‌وتنی ته‌نه به‌ردییه‌کانه‌وه وه‌رگرت بێت. به‌ڵام پشکنینه‌ نوێیه‌کانی "Ian Garrick-Bethell" و هاوه‌ڵه‌کانی ئه‌نجامه‌کانی نوێ ده‌رده‌خه‌ن: جاران پێش چوار ملیارد ساڵ له‌مه‌وبه‌ر، له‌‌ژێر توێکڵی مانگدا ماگمای کانزایی هه‌ڵقوڵاوه. کاتێك به‌رده‌کان کات دوای کات ساردبوونه‌وه‌یان به‌سه‌ردا هاتووه، تواناییه‌کی موگناتیسییان تێدا به‌جێماوه.
زاناکان بۆ سه‌لماندنی پشکنینه‌کانیان پشتیان به پاشماوه‌ی دۆزینه‌وه‌کانیان به‌ست. له "NASA" به‌ردێکی ناسراو به‌ناوی "Troctolite 76535" هه‌یه، که گه‌وره‌ییه‌کی هێنده‌ی تۆپێکی تێنس ده‌بێت و ساڵی 1971دا "Apollo 17" له‌سه‌ر مانگه‌وه له‌گه‌ڵ خۆیدا بۆ زه‌وی هێنای. به‌پێی ئه‌نجامه‌کانی پشکنین ده‌رده‌که‌وێت، که به‌ردی ناوبراو له ئاکامی ساردبوونه‌وه‌ی ماگما له‌ماوه‌ی چه‌ند ملیۆن ساڵێكدا دروستبووه. له‌و کاته‌شدا کێڵگه‌یه‌کی موگناتیسی سه‌قامگیری به‌خۆیه‌وه بینیووه.
توێژه‌ران له لاپه‌ڕه‌ی 356ی به‌رگی 323ی گۆڤاری " Science"دا ده‌نووسن، که کاتی خۆی به‌هێزی موگناتیسی ئه‌و به‌رده‌‌ی سه‌ر مانگیش گه‌یشتبوویه "1 µT" (یه‌‌ك میکرۆتێسلا) و به‌و جۆره‌ش 50 جار له هێزی موگناتیسی زه‌وی لاوازتر بووه.
له‌ژێر تیشکی ئه‌م زانیارییه نوێیه‌وه ده‌رده‌که‌وێت، که مانگیش پێش چه‌ند ملیارد ساڵێك له‌مه‌وبه‌ر ناووه‌کی هه‌بووه، وه‌ك چۆن ئێستا زه‌وی هه‌‌یه‌تی.
به‌ردی شیکارکراو پێش 4.2 ملیارد ساڵ له ناووه‌که‌وه بۆ سه‌ر مانگ ڕۆیشتووه، که پێشتر 10 هه‌زار ساڵی بۆ ساردبوونه‌وه پێویستبووه و هێزی موگناتیسی سه‌رله‌نوێ جێشووینی له‌پاش خۆیدا به‌جێهێشتووه. ئه‌و به‌رده‌ش له‌و ساته به‌دواوه چوار ملیارد ساڵ به‌ئارامی ماوه‌ته‌وه، تا ئه‌و ساته‌ی ئه‌سترۆناوته‌کان بۆ سه‌ر زه‌وی هێناویانه‌ته‌وه

سه‌رچاوه‌ی هه‌واڵ

Scientific American

Massachusetts Institute of Technology

نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان: پله‌ی‌ گه‌رمای‌ گۆی‌ زه‌وی‌ له‌به‌رزبونه‌وه‌دایه‌

نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان رایگه‌یاند: به‌رزبونه‌وه‌ی‌ پله‌ی‌ گه‌رمای‌ گۆی‌ زه‌وی‌ به‌رده‌وامه‌‌و ئه‌مه‌ش مه‌ترسییه‌.له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا رێكخراوی‌ چاودێری‌ كه‌شوهه‌وای‌ سه‌ر به‌نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتوه‌كان بڵاویكرده‌وه‌ "له‌ناوه‌ڕاستی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردوه‌وه‌، پله‌ی‌ گه‌رمای‌ گۆی‌ زه‌وی‌ سێیه‌كی‌ پله‌یه‌ك زیادیكردوه‌".زانایان پێیانوایه‌، به‌رزبونه‌وه‌ی‌ پله‌ی‌ گه‌رمای‌ گۆی‌ زه‌وی‌ كه‌شوهه‌وایه‌كی‌ توندی‌ دروستكردوه‌و بوه‌ته‌هۆی‌ وێرانی‌ به‌هۆی‌ هه‌ڵكردنی‌ زریان‌و لافاوو وشكه‌ساڵییه‌وه‌.ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شداوه‌، هه‌رچه‌نده‌ پار ساردتر بو له‌ساڵی‌ پێشتر به‌ڵام به‌یه‌كێك له‌ده‌ ساڵه‌ گه‌رمه‌كانی‌ جیهان داده‌نرێت.رونیشیكرده‌وه‌، ئه‌و شه‌پۆلی‌ سه‌رمایه‌ی‌ ئێستا ئه‌وروپای‌ گرتوه‌ته‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ دیارده‌ی‌ نینۆ.

بۆ یه‌كه‌م جار دو مانگی‌ ده‌ستكرد له‌ بۆشایی‌ ئاسماندا خۆیان به‌ یه‌كدا كێشا

Thursday, February 12, 2009
بۆ یه‌كه‌م جار دو مانگی‌ ده‌ستكرد له‌ بۆشایی‌ ئاسماندا خۆیان به‌ یه‌كدا كێشا
(سبه‌ی‌):دو مانگی‌ ده‌ستكردی‌ ئه‌مه‌ریكی‌ و روسی‌ له‌ بۆشایی‌ ئاسماندا خۆیان به‌یه‌كدا كێشا، كه‌ ئه‌مه‌ش یه‌كه‌م روداوی‌ له‌و جۆره‌یه‌ له‌ مێژوی‌ گه‌ردوندا.ئاژانسی‌(ناسا)ی‌ فه‌زائی‌ ئه‌مه‌ریكا رایگه‌یاند: مانگێكی‌ ده‌ستكردی‌ سه‌ر به‌ كۆمپانیای‌ ئیریدیۆمی‌ ئه‌مه‌ریكی‌ به‌ خێرایی‌ 780 كیلۆمه‌تر له‌ سه‌عاتێكدا خۆی‌ كێشاوه‌ به‌ مانگێكی‌ ده‌ستكردی‌ روسی‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ بازنه‌كه‌ی‌ خۆی‌ له‌ سه‌ر ئاسمانی‌ سیبریا.هاوكات ئاژانسی‌ (رۆسكۆمۆس)ی‌ فه‌زائی‌ روسیا رایگه‌یاند: مانگێكی‌ ده‌ستكردی‌ روسی‌، كه‌ له‌ ساڵی‌ 1993دا به‌ره‌و بۆشایی‌ ئاسمان هه‌ڵدراوه‌ و قورساییه‌كه‌ی‌ نزیكه‌ی‌ ته‌نێك ده‌بێت، پاش ئه‌وه‌ی‌ له‌ خولگه‌كه‌ی‌ خۆی‌ چۆته‌ ده‌ره‌وه‌، خۆی‌ كێشاوه‌ به‌ مانگێكی‌ ده‌ستكردی‌ دیكه‌دا.سه‌رچاوه‌كانی‌ هه‌واڵ له‌سه‌ر زاری‌ ئه‌لیكسه‌نده‌ر فۆرۆبیڤ وته‌بێژی‌ ئاژانسه‌ فه‌زائییه‌كه‌ی‌ روسیا بڵاویانكرده‌وه‌: ئه‌و مانگه‌ ده‌ستكرده‌ی‌ روسیا پێشتر ته‌نها به‌مه‌به‌ستی‌ سه‌ربازی‌ ره‌وانه‌ی‌ بۆشایی‌ ئاسمان كرابو، بۆیه‌ ئاژانسه‌كه‌مان لێی‌ به‌رپرسیار نییه‌.له‌باره‌ی‌ ئه‌و ده‌نگۆیه‌ی‌ كه‌ ئه‌و مانگه‌ ده‌ستكرده‌ روسییه‌ له‌ خولگه‌كه‌ی‌ خۆی‌ ده‌رچوه‌، ناوبراو هیچ زانیارییه‌كی‌ نه‌دا به‌ده‌سته‌وه‌ و وتی‌: له‌ داهاتودا لێكۆڵینه‌وه‌ له‌و باره‌یه‌وه‌ ئه‌نجامده‌ده‌ین.جێی‌ ئاماژه‌یه‌ له‌ ئێستادا به‌ هه‌زاران مانگی‌ ده‌ستكرد له‌ بۆشایی‌ ئاسماندا هه‌ن كه‌ به‌ ده‌وری‌ زه‌ویدا ده‌سوڕێنه‌وه‌، به‌لام ئه‌مه‌ بۆ یه‌كه‌مین جاره‌ روداوی‌ پێكدادانی‌ دو مانگی‌ ده‌ستكرد روبدات.ئاژانسی‌ ناسا بڵاویكرده‌وه‌: به‌رده‌وام چاودێری‌ ئه‌و روداوه‌ ده‌كات و خوازیشه‌ سه‌رجه‌م پارچه‌كانی‌ ئه‌و دو مانگه‌ ده‌ستكرده‌ له‌ كاتی‌ به‌ركه‌وتنیان له‌گه‌ڵ به‌رگه‌هه‌وای‌ زه‌وی‌ ببنه‌ پارچه‌ ئاگر.هاوكات له‌ ئێستادا مه‌ترسی‌ ئه‌وه‌ به‌دی‌ ده‌كرێت له‌ باره‌ی‌ بڵاوبونه‌وه‌ی‌ پارچه‌كانی‌ ئه‌و دو مانگه‌ ده‌ستكرده‌ له‌ بۆشایی‌ ئاسماندا و به‌ركه‌وتنیان له‌گه‌ڵ بنكه‌ی‌ ئاسمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كه‌ به‌ به‌رزی‌ 435 كیلۆمه‌تر به‌ده‌وری‌ زه‌ویدا ده‌سوڕێته‌وه‌، به‌لام ئاژانسی‌ ناسا دوپاتیكرده‌وه‌: ئه‌و روداوه‌ نابێته‌ هۆی‌ زیانگه‌یاندن به‌ ئاژانسی‌ ئاسمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كه‌ له‌ ئێستادا سێ‌ كه‌شتیه‌وانی‌ ئاسمانی‌ تێدایه‌.له‌لایه‌كی‌ تره‌وه‌ ئاژانسی‌ ئه‌سۆشیه‌یتدپرێس له‌سه‌ر زاری‌ نیكۆلاس جۆنسۆن وته‌بێژی‌ ناوه‌ندی‌ جۆنسۆن بۆ بۆشایی‌ ئاسمان بڵاویكرده‌وه‌: ئه‌و پێكدادانه‌ مه‌ترسی‌ له‌سه‌ر ته‌لسكۆبی‌ هابڵ و ئه‌و مانگه‌ ده‌ستكردانه‌ دروستكردوه‌ كه‌ ئه‌ركیان چاودێریكردنی‌ زه‌وییه‌.

ڕۆژانه خواردنی گوێز بۆ ته‌ندروستی باشه

لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی ئیسپانی ئه‌نجامدراو ده‌ریده‌خات، که مرۆڤ ڕۆژانه به خواردنی بڕێکی باش‌له گوێز خۆی له کێشه‌ ته‌ندروستییه‌کان ده‌پارێزێت.
ناوه‌ڕۆکی لێکۆڵینه‌وه‌ی بڵاوکراوه له‌سه‌ر ڕووپه‌ری گۆڤاری "Archives of Internal Medicine" ئاماژه به سیسته‌می خۆراکی ده‌ریایی ناوه‌ڕاست ده‌دات، که بڕێکی یه‌کجار زۆر له میوه و ماسی و گوێز له خۆ ده‌گرێت و به‌یه‌كێك‌ له سیسته‌مه خۆراکییه ته‌ندروستییه‌کان داده‌نرێت. به‌هۆی په‌یڕه‌وکردنی سیسته‌می ده‌ریایی ناوه‌ڕاسته‌وه مرۆڤ خۆی له به‌رزبوونه‌وه‌ی په‌ستانی خوێن، به‌رزبوونه‌وه‌ی ڕێژه‌ی کۆلیسترۆل و شه‌کره ده‌پارێزێت.
سوودمه‌ندییه‌کانی خواردنی گوێز پێشتر به‌شێوه‌یه‌کی زانستی سه‌لمێنرابوو، به‌ڵام توێژه‌رانی زانکۆی "Rovira i Virgili" له ئسپانیا ویستویانه کاریگه‌ری ئه‌و خۆراکه به‌تامه له‌سیسته‌می خۆراکی 1200 خۆبه‌خشکه‌ر بزانن.
توێژه‌ران به‌شداربووه‌کانیان به‌سه‌ر سێ گروپدا دابه‌شکرد: داوا له به‌شداربووانی گروپی یه‌که‌م کرا، سیسته‌مێکی خۆراکی چه‌ور په‌یڕه‌و بکه‌ن، له‌کاتێکدا گروپی دووه‌م په‌یڕه‌وی سیسته‌می ده‌ریایی ناوه‌ڕاستیان کرد، که ئه‌وانیش هه‌فتانه یه‌ك لیتر ڕۆنی زه‌یتونیان ده‌خوارد. به‌شداربووانی گروپی سێیه‌میش داوایان لێکرا، سیسته‌می خۆراکی خۆیان به 300 گرام له گوێز ده‌وڵه‌مه‌ند بکه‌ن.
هاوکات داوا له هیچ کام له گروپه‌کان نه‌کرا، پابه‌ندی یه‌که‌یه‌کی گه‌رمایی دیاریکراو ببن.
پاش ساڵێك بۆ توێژه‌ران ده‌رکه‌وت، که باری ته‌ندروستی به‌شداربووانی گروپی یه‌که‌م به‌ڕێژه‌ی له %2 باشبووه و به‌شداربووانی گروپی دووه‌میش ته‌ندروستیان به‌ڕێژه‌‌ی له 6.7% باشتربووه، له‌کاتێکدا به‌شداربووانی گروپی سێیه‌م ته‌ندروستییان به‌ڕێژه‌ی له 13.7% باشتربوون.
به‌شداربووانی گروپی سێیه‌میش دابه‌زاندنیان له کێشیان ڕووینه‌دابوو، به‌ڵام ڕێژه‌ی کۆلیسترۆل و په‌ستانی خوێنیان به‌شێوه‌یه‌کی به‌رچاو دابه‌زیووه.
سه‌رچاوه‌ی هه‌واڵ:

http://www.xozga.com/hewall/

گه‌ڕان له‌ئینته‌رنێتدا راهێنانێكه‌ بۆ مێشك

توێژه‌ره‌وانی‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌ڵێن: گه‌ڕان به‌ناو تۆڕی‌ جاڵجۆكه‌یی‌ ئینته‌رنێتدا یاده‌وه‌ری‌ به‌هێز ده‌كات.ئاژانسی‌ رۆیته‌رز بڵاویكرده‌وه‌ "ئه‌و توێژه‌ره‌وانه‌ له‌زانكۆی‌ كالیفۆرنیا لۆس ئه‌نجلۆس بۆ ماوه‌یه‌كی‌ زۆر سه‌رنجی‌ ئه‌و كه‌سانه‌یان داوه‌ له‌كاتێكدا به‌نێو تۆڕی‌ جاڵجۆكه‌ییدا گه‌ڕاون‌و چالاكی مێشكیان به‌وێنه‌ی‌ تیشكی‌ موگناتیسی‌ تۆماركردووه‌‌و بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌ ئه‌وانه‌یان كه‌ ئه‌زموونیان هه‌یه‌‌و ئینه‌رنێتیان زیاتر به‌كارهێناوه‌، مێشكیان زیاتر به‌گه‌ڕخستووه‌ له‌كاتی‌ گه‌ڕانه‌كه‌دا ".توێژه‌ره‌وان توێژینه‌وه‌یان له‌سه‌ر 24 خۆبه‌خشكردووه‌ كه‌ته‌مه‌نیان له‌نێوان 55 بۆ 76 ساڵ بووه‌‌و نیوه‌یان پێشتر ئه‌زموونی‌ به‌كارهێنانی‌ ئینته‌رنێتیان هه‌بووه‌‌و ئه‌وانی تر نه‌یانبووه‌‌و هه‌ردووكیشیان له‌ رووی‌ ته‌مه‌ن‌و جۆر‌و خوێندنه‌وه‌ هاوشێوه‌بوون.رۆیته‌رز له‌زاری‌ یه‌كێك له‌توێژه‌ره‌وه‌كان بڵاویكردووه‌ته‌وه‌ "بینیمان ئه‌و به‌شه‌ی‌ مێشك كه‌په‌یوه‌ندی‌ به‌خوێندنه‌وه‌‌و زمانه‌وه‌ هه‌یه‌، چالاكه‌‌و له‌كاتی‌ گه‌ڕان به‌نێو ئینته‌رنێتدا زۆر چالاك بوو به‌ڵام لای‌ ئه‌و گروپه‌ی‌ كه‌ ئه‌زموونی‌ به‌كارهێنانی‌ ئینته‌رنێتیان هه‌بووه

لة سايتى سبةى وةركيراوة‌

به‌کارهینانی ئینته‌رنیت له‌ ئه‌وروپادا

به‌پێی توێژینه‌وه‌یه‌كی یه‌كێتیی ئه‌وروپا، 40%ی هاووڵاتیانی ئه‌وروپا به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئینته‌رنێت به‌كار ناهێنن و نشازانن چۆن ئیمه‌یل بنێرن و به‌كاری بهێنن.له‌و توێژینه‌ویه‌دا كه‌ سه‌باره‌ت به‌ ره‌وشی نه‌كنه‌لۆجیای زانیاری و په‌ویه‌ندییه‌كان له‌ كۆمسیۆنی ئه‌وروپا ئه‌نجامدراوه‌، 250 كه‌س كه‌ ده‌كاته‌ له‌ نیوه‌ زیاتری هاووڵاتیانی ئه‌وروپا ئینته‌رنێت به‌كاردێنن، به‌ڵام 40%ی به‌كاری ناهێنن.له‌ دانیمارك و هۆڵه‌ندا ته‌نها 13%ی دانیشتوان ئینه‌رنێت به‌كارناهێنن، به‌ڵام له‌ رۆمانیا 69% بێئاگان له‌ به‌كارهێنانی ئه‌و ئامرازه‌ی په‌یوه‌ندیكردن

ناسا بوونی ئاو له‌سه‌ر مه‌ریخ دووپات ده‌كاته‌وه‌

دامه‌زراوه‌ی ناسای ئه‌مریكی ته‌ئكیدی له‌سه‌ر بوونی ئاو له‌سه‌ر هه‌ساره‌ی مه‌ریخ كرده‌وه‌.ولیام بوینتون پسپۆڕ و زانا له‌ زانكۆی ئه‌ریزۆنا له‌ به‌یاننامه‌یه‌كدا رایگه‌یاند: كه‌شتی فینیكس كه‌ له‌لایه‌ن ناساوه‌ ره‌وانه‌ی مه‌ریخ كراوه‌ چه‌ند وێنه‌یه‌كی ناردووه‌ و ئه‌و وێنانه‌ بوونی ئاو له‌سه‌ر هه‌ساره‌ی مه‌ریخ دووپات ده‌كه‌نه‌وه‌.ولیام وتیشی: "پێشتر له‌ رێگه‌ی كه‌شتی ئۆدیسییه‌وه‌ بۆمان ده‌ركه‌وت كه‌ ئاوی به‌ستوو له‌سه‌ر مه‌ریخ هه‌یه‌ و دواتریش كه‌شتی فینیكس چه‌ند زانیارییه‌كی نارد كه‌ تیایدا بینیمان به‌شێك له‌و ئاوه‌ به‌ستووه‌ نه‌ماوه‌، ئه‌مجاره‌ش كه‌شتییه‌كه‌ زانیاری نوێی ناردووه‌ و بۆمان ته‌ئكید بووه‌ته‌وه‌ كه‌ ئاو له‌سه‌ر مه‌ریخ هه‌یه